Ung thư phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới và đang có xuhướng tăng nhanh. Trong đó, nam giới chết vì ung thư thì ung thư phổi đứng thứnhất. Tuy nhiên,trong những năm gần đây số lượng người mắc ung thư phổi là nữ đang có xu hướng tăng lên.
Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là dohút thuốc lá hay tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc, sống trong môi trường ô nhiễm, hóachất, ăn uống lẫn sinh hoạt hàng ngày… Ung thư phổi ở thành thị cao gấp 5 lần nông thôn.
Ung thư phổi là gì?
Theo các nhà khoa học, ung thư phổi còn đượcgọi là ung thư phế quản là bệnh lý ác tính, phát triển từ biểu mô phế quản, tiểu phế quản, phế nang hoặc từ các tuyến của phế quản.
Bệnhdiễn biến âm thầm và gây tử vong cao.Giống như các bệnh ung thư, ung thư phổi bắt đầu khi một hoặc nhiều tế bào phânchia một cách mất kiểm soát. Sau nhiều lần như vậy hìnhthành một khối tế bào nhỏ đường kính khoảng 1cm.
Nếu các tế bào này tiếp tục nhân lên thì khối này tiếp tục gia tăng về kíchthước. Ở một số giai đoạn, những tế bào có thể rời khỏi khối uban đầu và lưu hành đến các phần khác của cơ thể và phát triển thành khốiu mới.
 |
| Ung thư phổi gây tổn hại sức khỏe con người vô cùng nhanh chóng (Ảnh minh họa: Afamily) |
Những khối u ở phổi có thể gây chảy máu, làm tắc nghẽn đường hô hấp, gây ho, khóthở hay nhiễm khuẩn. Khối u có thể phát triển ra thành ngực gây đau. Đôi khi ung thư phổi có thể phát triển to và bệnh nhân không có triệu chứng.
Đặc điểm diễn biến về mặt sinh học của ung thưphổi là lan rộng và di căn. Do vậy, 90% bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi sẽ tửvong trong vòng 1 - 2 năm.
Bệnh ung thư phổi được chia thành hailoại chính là: ung thư phổi tế bào nhỏ (chiếm 15-20%) và ung thưphổi không phải tế bào nhỏ (80-85%). Mỗi loại ung thư phát triển và lan theo những cách khácnhau nên việc phân biệt hai loại này rất quan trọng vì phương pháp điều trị hoàn toàn khác nhau.
Ung thư phổi tế bào nhỏchiếm tỷlệ thấp hơn nhưng đây là loại bệnh phát triển nhanh và lây lan vàomáu và các bộ phận khác của cơ thể. Thông thường, bệnh thường được chẩn đoán khiđã tiến triển nặng.
Ung thư phổi không phải tế bào nhỏcó thểđược phân chia theo các loại khác nhau. Trong đó, ung thư biểu mô tế bào vẩy(dạng biểu bì)là loại thường gặp nhất trong tất cả các loại ungthư phổi, chiếm khoảng 40 - 45%, chủ yếu do hút thuốc lánhiều. Bệnh nhân thường là 50 tuổi trở lênvà hay gặp ở nam giới. Loại này thường bắt nguồn từ phế quảnlớn, là ung thư phế quản trung tâm,hay gây triệu chứng ho máu, có thể gày sút cân sớm.
Ung thư biểu mô tuyến của phế quản:chiếm khoảng 40%, hiện nay xu hướng mắc bệnh típ này ngày càng cao.Bệnh có triệu chứng nghèo nàn, thường phát hiện ở giai đoạn muộn. Hay gặp ở nhóm không hút thuốc lá; gặp nhiều ở nữ giới; tuổi mắc bệnh trẻhơn. Đa số ung thư mô tuyến bắt nguồn từ phế quản nhỏ, là ung thư phế quảnngoại vi. Có tiên lượng tốt hơn ung thư biểu mô vảy.
Ung thư biểu mô tế bào lớn: chiếmkhoảng 10%, thường gặp ở các vùng bên ngoài của phổi, có xu hướng phát triểnnhanh và lan nhanh hơn, điều trị khó khăn hơn.
Ung thư biểu mô tế bào nhỏ: có liên quan chặt chẽ vớiviệc hút thuốc lá. Tuy nhiên, loại ung thư này di căn sớm và triệu chứng ban đầunghèo nàn nên khi được chẩn đoán xác định thì đã di căn.
Ngoài ra, một số thể bệnh khác có thể gặp như u thầnkinh nội tiết phổi; ungthư phổi kết hợp một hoặc một số thể bệnh trên, đặc biệt ở bệnh nhân trẻ; nhữngkhối ung thư di căn đến phổi…
Nguyên nhân gây ung thư phổi
Theo GS.TS Mai Trọng Khoa, Phó GĐ Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu các nhà khoa học (BV Bạch Mai), nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi vẫn chưa rõ ràng, nhưng khoảng 90% bệnh nhânlà do hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc trong thời gian dài.
 |
| Hút thuốc lá được coi là tác nhân chính gây nên căn bệnh đáng sợ ung thư phổi |
90% bệnh nhânung thư phổi đã hút hơn 10 điếu thuốc lá/ngày trong 20 năm.
Những công nhân tiếpxúc với bụi silic có nguy cơ cao bị ung thư phổi. Nguy cơ này sẽ tăng lên nhiềulần nếu bệnh nhân có hút thuốc lá.
Ngoàira, những người sống trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc lâu với các chất phóng xạ như uranium, mỏ kền, mỏ cromate; một số ngành nghề có tiếp xúc như công nghiệp hóa dầu, công nghiệp nhựa, khí đốt,...
Các nhà nghiên cứu đã tìm ra mối liên hệ giữa bệnh ung thư phổi và sựtiếp xúc với một số chất gây ô nhiễm không khí nhất địnhnhư radon, amiăng...
Theo kết quả của các nghiên cứu, những công nhân phải tiếp xúc với một lượng lớnchất amiăng có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn gấp 3-4 lần so với nhữngngười khác.
Bên cạnh đó, những bệnh nhân có bệnh mãn tính ở phổinhư bệnh lý về kết hạch phổi hay ho dodị ứng thì thường có tỷ lệ phát bệnh ung thư phổi cao hơn những người bìnhthường.
GS.TS Mai Trọng Khoa cũng chỉ ra thêm, nhiều trường hợp ung thư phổi phát triển trên sẹo lao phổi cũ đã được phát hiện.
Gần đây, các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng, yếu tố tiền sử gia đình liên quanđến gen di truyền cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnhung thư phổi.
Đ.Bảo(Còn nữa)
(责任编辑：Cúp C1)
.jpg)
.jpg)
