Tồn tại trong 8 năm (từ 1957 đến 1964),ỷnịêmnămngàyPhúLợicămthùtỉ lệ kèo 88.comNhà tù Phú Lợi đã chứng kiến vô số tội ác của Mỹ - ngụy mà đỉnh điểm là vụ đầuđộc tù nhân vào ngày 1-12-1958. Cũng tại nơi đây, ngọn lửa đấu tranh của nhữngngười dân yêu nước và các chiến sĩ cách mạng bị tù đày đã được nhen nhóm rồibùng lên dữ dội. Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua nhưng tinh thần đoàn kết, kiên cườngbất khuất của những tù nhân ngày ấy vẫn như một bản hùng ca truyền từ thế hệnày sang thế hệ khác…
Tượng đài chiến thắng Nhà tù Phú Lợi lànơi thường xuyên tổ chức giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên Những ngày tháng không quên
ÔngĐào Văn Tiên hiện là Phó ban Thường trực Ban Liên lạc chiến sĩ cách mạng bị địchbắt tù đày tỉnh Bình Dương, người hai lần bị bắt giam tại Nhà tù Phú Lợi vẫncòn nhớ rất rõ những gì đã diễn ra tại đây. Đó là những ngày thật sự khắc nghiệtđối với tù nhân. Theo ông Tiên, tại Nhà tù Phú Lợi lúc bấy giờ, kẻ thù một mặtdiệt về tinh thần tức là dùng các tài liệu gọi là chính sách như: Nhân vị cộnghòa, Cần lao nhân vị, Nông tính cuộc… nhồi nhét vào tâm não người tù, làm biếnchất tù nhân để quay lại chống cách mạng. Nếu diệt tinh thần không được chúngthực hiện diệt thể chất với nhiều chiêu thức tra tấn dã man làm cho tù nhân cạnkiệt sức lực.
Vớinhững thủ đoạn thâm độc vừa khủng bố vừa mị dân, Mỹ - ngụy hy vọng sẽ chinh phụcđược trái tim và khối óc của những người yêu nước, những người cộng sản. Songthực tế hoàn toàn ngược lại suy nghĩ của chúng. Tất cả những cảnh tra tấn dãman, đày ải cực hình, hù dọa khủng bố… cũng không thể làm lung lay ý chí chiếnđấu của anh chị em trong tù. Những người tù dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự tựgiác tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng đã giữ lập trường kiên định.Trong những năm tháng bị giam cầm trong lao tù, đảng viên ở các trại đã nhanhchóng liên lạc với nhau. Các nhóm đảng viên, các chi bộ lần lượt được bí mậtthành lập. Các Ban đại diện, Tổ tâm giao, Đôi bạn đồng hương ở từng trại giamlà nòng cốt đấu tranh, từng bước đấu tranh với kẻ thù đòi cải thiện đời sống,chống áp bức, chống tra tấn tù nhân.
Sinh viên, học sinh tham quan tìm hiểu lịchsử ở Nhà tù Phú Lợi
Đầutháng 12-1958, với ý đồ bí mật thủ tiêu các tù nhân khi những tù nhân sắp bịchuyển ra Côn Đảo, Mỹ - ngụy đã thực hiện âm mưu bằng cách đầu độc các tù nhân.Hàng trăm tù nhân bị ngộ độc, hôn mê, bất tỉnh. Những ngày sau đó số người bịngộ độc không ngừng tăng lên. Trước hành động hèn hạ của kẻ thù, Đảng ủy trạigiam đã quyết định đấu tranh công khai trực tiếp. Nhiều hình thức đấu tranh đãđược các tù nhân Phú Lợi thực hiện như tung nóc nhà giam, phát loa phóng thanhkêu cứu… Nhờ vậy, tin địch đầu độc tù nhân đã lan truyền khắp nơi gây nên lànsóng căm phẫn trong nước và quốc tế. Các tổ chức như Hội Luật gia thế giới, HộiLiên hiệp công đoàn thế giới, Hội Liên hiệp học sinh thế giới… đã cực lực lênán hành động sát hại tù nhân của Mỹ - ngụy. Trước làn sóng phản đối mạnh mẽ củadư luận trong nước và thế giới, cuối cùng nhà tù Phú Lợi phải đóng cửa vào năm1964, chấm dứt 8 năm tồn tại với những tội ác dã man không thể xóa nhòa.Nơi giáo dục truyền thống
Nhàtù Phú Lợi là bằng chứng về tội ác của Mỹ - ngụy. Nơi đây đã trở thành biểu tượngcho lòng dũng cảm của cán bộ đảng viên, đồng bào yêu nước đã ngã xuống vì độc lập,tự do, hòa bình, hạnh phúc cho quê hương đất nước. Nhà tù Phú Lợi đã được côngnhận và xếp hạng di tích lịch sử quốc gia. Với giá trị lịch sử to lớn và ýnghĩa chính trị quan trọng của Khu di tích Nhà tù Phú Lợi, năm 1995, di tích đãđược tỉnh Sông Bé chủ trương đầu tư công trình biên soạn lược sử và trùng tu,tôn tạo khu di tích. Một bức tượng bằng đồng cao 3,5m của cố tác giả điêu khắcDiệp Minh Châu, thể hiện sự đau thương trong ngày xảy ra vụ đầu độc, tái diễn lạilịch sử, nêu cao tinh thần đấu tranh bất khuất của tù nhân Phú Lợi năm xưa.
ÔngNguyễn Văn Thủy, Trưởng ban Quản lý di tích và Danh thắng (Sở Văn hóa, Thể thaovà Du lịch) cho biết, đến tháng 10-2012 toàn bộ hạng mục công trình xây dựng tườngrào bao quanh khu di tích, hệ thống cổng bảo vệ và trùng tu một đoạn hàng rào gốctại Khu di tích Nhà tù Phú Lợi nằm trong đề án “Bảo tồn, tôn tạo và phát huygiá trị lịch sử - văn hóa đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020” đã hoànthành. Dự kiến trong năm 2013 sẽ tiếp tục triển khai kế hoạch sưu tầm tư liệu,hiện vật, hình ảnh về Nhà tù Phú Lợi năm xưa nhằm bảo lưu và giới thiệu nhữnggiá trị tinh thần yêu nước, đoàn kết đấu tranh của bao thế hệ đi trước cho thếhệ trẻ hôm nay hiểu hơn về truyền thống cách mạng của địa phương.
Hàngnăm, Khu di tích Nhà tù Phú Lợi đã đón nhiều đoàn khách trong và ngoài nước đếntham quan, tìm hiểu về lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân Bình Dương nóiriêng cũng như của dân tộc Việt Nam nói chung. Khu di tích Nhà tù Phú Lợi thựcsự là nơi giáo dục truyền thống cách mạng với những giá trị lịch sử to lớn thểhiện tinh thần đấu tranh gian khổ nhưng cũng đầy vinh quang của các thế hệ chaanh đi trước. Nhiều hoạt động của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh như giao lưu, kếtnạp đoàn viên mới, cắm trại… được chọn tổ chức ở khu di tích đã nói lên ý thứchướng về cội nguồn, về những cống hiến của lớp lớp cha anh của thế hệ trẻ hômnay.
BanQuản lý Di tích và Danh thắng (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, trongnăm 2012, Khu di tích Nhà tù Phú Lợi đã đón gần 50.000 lượt khách tham quan vềnguồn và hội trại tại đây. Đa số trong đó là các học sinh - sinh viên đến từcác địa phương trong tỉnh và các tỉnh lân cận như Đồng Nai, TP.HCM, Bình Phước,Tây Ninh, Tiền Giang…
TRÍ DŨNG